Is het mogelijk om een verbinding met het verleden te realiseren door middel van de reconstructie van een geur? Hoe werken onze zintuigelijke ervaringen daarbij? Onze perceptie van geur is niet alleen een biologisch en psychologisch fenomeen, maar ook een cultureel fenomeen, en alleen te begrijpen als wetenschappelijke disciplines samenwerken.

Constantijn Huygens (1596-1687), secretaris van de stadhouder, dichter, musicus, en wetenschapper, was ook amateur-parfumeur en heeft op dat gebied meer dan 150 recepten nagelaten die nog nooit eerder bestudeerd zijn. Deze recepten wisselde hij uit met correspondenten, zowel vrouwen als mannen, en hij verwerkte de herinnering van geur in zijn poëzie.

Reconstructie van geur

Door te kijken naar de productie, bewaring en presentatie van dit specifieke parfum, van manuscriptrecept tot consumptie, kunnen we de hedendaagse mens helpen zowel het verleden als het heden op een nieuwe manier te ervaren, de connectie tussen emotie en herinnering beter begrijpen.

De Jonge Akademie heeft in samenwerking met het Huygens ING/NL Lab het parfumrecept met de titel 'Rieckend water van mijn moeder’ gereconstrueerd. Het recept bevat ingrediënten als roos, lavendel, tijm, marjolein, kruidnagel en kaneel. Dat Huygens het recept maakte na de dood van zijn moeder is een sprekend voorbeeld van de hechte wisselwerking tussen geur en herinnering. Vanwege zijn unieke emotionele betekenis is juist deze geur gekozen om te worden gereconstrueerd in het kader van het project 'Geheugen van geur' van De Jonge Akademie.

Tentoonstelling

Vanaf 9 april tot 4 juli vindt op Huygens’ Hofwijck in Voorburg een tentoonstelling plaats rondom Constantijn Huygens. Op basis van de reconstructie door De Jonge Akademie heeft Mary Pierre Julien, parfumeur bij Givaudan, in samenwerking met cosmeticafirma HUYGENS PARIS de geur opnieuw gecreëerd. Deze is op de tentoonstelling als geurwater te ruiken en in de vorm van een geurkaars aan te schaffen.

Naast de geur en de attributen die Huygens gebruikte bij het maken van zijn parfumrecepten, is op de tentoonstelling op een door De Jonge Akademie gemaakte video te zien hoe Constantijn Huygens het recept moet hebben uitgevoerd. Van het snijden en stampen van de kruiden, het weken en destilleren in de koperen ketel - de alambiek - tot het opvangen van de 'essence', het hele proces komt aan bod. Het onderzoek van experts van vroegmoderne historische teksten en materialen zal eveneens op verschillende manieren worden gepresenteerd. Ook zullen hersenonderzoekers van de stichting Brein in Beeld (www.breininbeeld.org) in de vorm van kleine workshops uitleg geven over hoe geuren in de hersenen worden verwerkt en hoe geuren onlosmakelijk zijn verbonden met emoties en herinneringen.

Lezing

Op vrijdag 10 juni van 18.30 tot 21.00 uur vindt de lezing Het geheugen van geur plaats.

Deze lezing neemt je mee langs de route van het vinden van recepten, het reconstrueren van geur in het lab, het belang van geur in het leven van Constantijn Huygens en hoe geuren en emoties aan elkaar gekoppeld worden in onze hersenen.

Zie ook

De Jonge Akademie duikt in de parfumrecepten van Constantijn Huygens in dit interdisciplinaire project over de wetenschap achter geur.